İşverenin işyeri alanı içerisinde veya işyeri dışındaki bir işinde meydana gelen ve işçiye zarar veren olaya İş Kazası denilir. İş kazası sonrasında işçi vefat edebilir, bedeninde işgücü kaybı, yaralanma, sakatlanma gibi sonuçlar doğabilir veya ruh sağlığında bir zarar meydana gelebilir. İşçilerin işverenin tuttuğu bir araç ile işyerine gelip giderken geçirdikleri herhangi bir kaza da iş kazası sayılır. Bunun yanında iş yerinde geçirilen kalp krizi de iş kazasıdır.
İŞ KAZASI SONUCU AÇILACAK DAVALAR NELERDİR ?
İş kazasının gerçekleşmesi halinde, savcılık tarafından soruşturma başlatılarak ceza davası açılır. Bununla birlikte iş kazasının gerçekleşmesi durumunda işçinin maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı vardır. Şayet işçi, iş kazası sonucu vefat etti ise yakınlarının destek yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat talep etme hakları bulunmaktadır. Ayrıca eğer ki meydana gelen kaza iş kazası olarak kayıtlara geçmedi ise iş kazası geçirilen işverene ve aynı zaman da SGK’DA taraf gösterilerek iş kazasının tespiti davası açılabilir.
İŞ KAZASI SONUCU MADDİ TAZMİNAT DAVASI
İşçinin iş kazası geçirmesi sonucunda bedenen ya da psikolojik olarak zarar görmesi söz konusu olduysa, 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’na göre tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır. İş kazası sonucunda zarar gören işçi ya da vefat eden işçinin yakınları tarafından açılacak tazminat davaları sonucunda tazminatlar işveren tarafından karşılanacaktır.
İş Kazası Sonucu İşçinin Bedensel Zarara Uğraması Halinde;
- Tedavi giderleri,
- Kazanç kaybı,
- Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar,
- Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar,
İş Kazası Sonucu İşçinin Vefat Etmesi Halinde;
- Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar,
- Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar,
- Cenaze giderleri,
için işçi veya vefat eden işçinin yakınları maddi tazminat davası açabilecektir. İş kazası sonucunda açılacak maddi tazminat davasının en Önemli ayağını, işçinin işgücünün azalmasına bağlı olarak uğrayacağı maddi ve manevi zararlar oluşturmaktadır.
Bu yüzden iş kazası sonucunda açılacak maddi tazminat davalarından en iyi sonucun alınması ve işçinin mağduriyetinin mümkün olduğunca giderilmesi için SGK müfettişleri ve yetkilileri tarafından hazırlanan tutanak ve raporlar oldukça önemlidir. İş kazası geçiren işçinin maaşı, çalışma koşulları ile iş kazasına yönelik tüm detaylar ve tanık ifadeleri maddi tazminat davasının seyri ve işçiye verilecek tazminat tutarlarının belirlenmesinde oldukça önemli rol oynayacaktır. Bu davalarda tazminat tutarı hesaplanırken, SGK’ya bildirilen resmi ücret değil, işçiye gerçekte ödenen ücret dikkate alınacaktır.
İŞ KAZASI SONRASI MANEVİ TAZMİNAT DAVASI
İşçinin iş kazası geçirmesi sonucunda manevi tazminat talebinde bulunma hakkı 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. İlgili kanunun 56. Maddesine göre işçi, iş kazası geçirmesi sonucunda bedensel veya ruhsal olarak zarara uğramışsa, işçinin manevi tazminat talep hakkı doğacaktır. İşçinin vefat etmesi halinde, geride kalan yakınlarının da manevi tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır.
İŞ KAZASI SEBEBİYLE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI
İş kazası sonucunda açılabilecek bir diğer tazminat davası da destekten yoksun kalma tazminatı davasıdır. Destekten yoksun kalma tazminatı adından da anlaşılacağı gibi iş kazası ya da meslek hastalığı sonucunda Ölen işçinin desteğinden yoksun kalan yakınlarının talep edebileceği bir tazminat türüdür. İş kazası sonucunda bu tazminatın talep edilebilmesi için Ön koşul, işçinin vefat etmiş olmasıdır. İşçinin iş kazası sonucunda Ölmesi halinde hayattayken bakmakla yükümlü olduğu ya da işçinin desteğine muhtaç olan eş, çocuk ya da diğer yakınları işçinin Ölmesi sonucunda onun desteğinden yoksun kalacaklardır. Bu nedenle Ölen işçinin desteğine muhtaç olan aile bireyleri ya da yakınları işçinin iş kazası geçirip Ölmesi söz konusu olursa destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmak için dava açabilecektir. Bu tazminatın talep edilebilmesi için;
- İşçinin destekten yoksun kalan kişilere hayattayken bakabilecek güçte olması,
- Tazminat talebinde bulunan kişilerin işçinin yardımına gerçekten muhtaç olması,
koşullarının sağlanması gerekmektedir.
TAZMİNAT DAVALARINDAKİ DİĞER DETAYLAR
*FAİZ
Mahkeme tarafından karar verilecek tazminatın faiz başlangıç tarihi, iş kazasının gerçekleştiği gündür. Uygulanacak faiz oranı ise güncel yasal faiz oranıdır.
*ZAMAN AŞIMI
İş kazaları ile ilgili olarak zamanaşımı kurumu ancak iş kazasına dayalı olarak maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkin olarak ya da iş kazası sonucu işçinin ölmesi sonucu destekten yoksun kalma tazminatında gündeme gelmektedir.
Borçlar Kanunu çerçevesinde sözleşmeye aykırılık nedeni ile doğacak ihtilaflara ilişkin zamanaşımı süresi 10 yıl olarak düzenlenmiştir. Sigortalı işçinin iş kazası geçirmesi durumunda bu kazaya işverenin kusurlu olarak sebep olduğunun tespiti halinde sözleşmeye aykırılıktan bahsedilecektir. İşverenin sözleşmeye aykırı davranışları nedeni ile işçinin zarara uğramasından dolayı iş kazası tazminat davası zamanaşımı 10 yıllık genel süreye tabi olacaktır. İş kazası nedeniyle sözleşmeye aykırılık sebebine dayanılabileceği gibi haksız fiil sebebine de dayanılabilmektedir. Haksız fiil nedeniyle açılacak olan iş kazası davası da 10 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin istemler de 10 yıllık genel zamanaşımı süresine tabidir.
İŞ KAZASI SONUCU İSTİRAHAT EDEN İŞÇİ İŞTEN ÇIKARILABİLİR Mİ ?
Kaza sonrasında işçinin ne kadar istirahat edeceğine doktor karar verir. Hastane tarafından verilen istirahat süresince işçinin işten çıkarılması mümkün değildir. İstirahat süresinin işçinin ihbar süresini 6 hafta geçmesi durumunda ise işveren işçiyi ancak tazminatlarını vererek işten çıkartabilir.