İşçinin işçilik alacakları kapsamındaki tazminat hakları belirli şartlar ve durumlar için kanun tarafından tanınmış olup bu şartlar ve durumlar mevcut olduğu takdirde işçinin bu tazminatlarını işverenden talep etme hakkı mevcuttur. Buna ilişkin daha önce yazdığımız ilgili yazılarımızda detaylardan bahsetmiştik. Evlilik nedeniyle işten ayrılma da iş hayatında sıklıkla karşılaşılan durumlardan biri olup evlilik nedeniyle işten ayrılması halinde işçinin, işverenden aşağıda da incelediğimiz üzere halk arasında evlilik tazminatı olarak da isimlendirilen tazminatı talep etme hakkı bulunmaktadır.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA HALİNDE KIDEM TAZMİNATI HAKKI
1475 sayılı İş Kanunu madde 14 kapsamında kadın işçilere evlilik nedeniyle iş akdini feshetme hakkı tanınmış olup bu durumda evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçiler kıdem tazminatı talep etme hakkına sahip olmaktadır. Halk arasında evlilik tazminatı olarak da isimlendirilen bu tazminat türünün hukuki karşılığı kıdem tazminatıdır. Bir başka deyişle kanunda evlilik tazminatı gibi özel bir tazminat türü tanımlanmamış iş akdini evlilik nedeniyle fesheden işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı öngörülmüştür.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA HALİNDE KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMA ŞARTLARI:
Aşağıda da numaralandırdığımız şartların bir kısmı kıdem tazminatının genel şartları olmasına karşın bir kısmı ise evlilik nedeniyle fesih halinde tazminata hak kazanabilmek için bulunması gereken özel şartlardandır;
1) En az 1 yıldır işçinin aynı işveren yanında çalışıyor olması gerekir
2) İşçinin İş Kanunu kapsamında çalışıyor olması gerekir.
3) Evlilik nedeniyle işten ayrılan işçinin kadın işçi olması gerekmektedir.
Kanun açıkça evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde kıdem tazminatı talep etme hakkını kadın işçilere tanımış olup bu sebeple evlilik nedeniyle iş akdini fesheden erkek işçilerin kıdem tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
4) İşçi Evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde evlilik nedenine dayalı iş akdini feshetmelidir.
Evlilik nedeniyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatını veya diğer bir adıyla evlilik tazminatını talep edebilmesi için kanunda hak düşürücü süre tanınmıştır. Bu süre evlilik tarihinden itibaren 1 yıl olup. İşçi tarafından işverene bu süre içerisinde evlilik nedeniyle işten ayrılma beyanı iletilerek kıdem tazminatını talep edilmelidir. Aksi takdirde işçi evlilik nedenine dayalı fesihten kaynaklı olarak işverenden kıdem tazminatı talep edemeyecektir. Ayrıca bir yıllık sürenin başlangıcı resmi nikahın yapıldığı tarihtir. Dolayısıyla dini nikah gibi resmi olmayan bir nikah olduğundan bahisle işçinin iş akdini evlilik nedeniyle feshetme hakkı bulunmamakta dolayısıyla bu durumda işçinin, işverenden kıdem tazminatı (evlilik tazminatı) talep etme hakkı bulunmamaktadır
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA HALİNDE İHBAR TAZMİNATI HAKKI
Yukarıda yazıda da incelediğimiz gibi evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde kadın işçilerin kıdem tazminatı talep etme hakkı mevcut olmasına karşın, evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde ihbar tazminatı talep etme hakları bulunmamaktadır. Ayrıca evlilik nedeniyle iş akdini fesheden işçi feshettiği tarihi itibariyle işe gelmek zorunda değildir. Bu sebeple herhangi bir ihbar süresine uyma zorunluluğu bulunmadığından işverenin işçiden ihbar süresine uymamaktan kaynaklı olarak bir tazminat talep etme hakkı bulunmamaktadır.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMANIN İŞVERENE BİLDİRİLME ŞEKLİ
Kanunda evlilik nedeniyle işten ayrılmanın işverene bildirim şekline ilişkin herhangi bir özel şekil şartı öngörülmüş olmamasına karşın iş akdini evlilik nedeniyle fesheden işçinin işverene fesih bildirimini yazılı olarak bildirmesi ve evlendiğini ispatlaması açısında evlilik cüzdanının bir suretini de eklemesi yararına olacaktır. Zira işverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde evlilik nedeniyle iş akdini fesheden işçinin bunu ispatlaması gerekeceğinden ispat kolaylığı açısından fesih bildiriminin yazılı olması mümkünse noter kanalıyla işverene gönderilmiş olması veya elden teslim edilecekse evlilik nedeniyle fesih bildirimi dilekçesinin işverence teslim alındığına dair imzalı evrakın işçide bulunması önemlidir.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA HALİNDE KIDEM TAZMİNATI DAVASI
İşçi evlilik nedeniyle iş akdini feshederek işten ayrılmasına ve bunu işverene bildirmesine rağmen işverence işçiye kıdem tazminatı fesih tarihinde ödenmek zorundadır. İşveren ödemeyi tek seferde peşin olarak ödemekle yükümlüdür. Ödenmediği takdirde işçi tarafından kıdem tazminatının / evlilik tazminatının ödenmesine yönelik dava açma hakkı mevcuttur. Şüphesiz dava prosedüründen önce de işçilik alacakları talebi de zorunlu arabuluculuk kapsamına alındığından bu prosedürün de yerine getirilmesi gereklidir.
Evlilik tazminatı olarak da bilinen konuyu genel çerçevesiyle izah ettiğimiz bu yazımızda, dava öncesi ve sonrası uyulması gereken prosedürler olduğundan ve her davada olduğu gibi belirli usul kurallarına riayet edilmesi gerektiğinden evlilik nedeniyle fesihten kaynaklı tazminatın ödenmesi konusunda işverenle problem yaşayan çalışanların muhakkak bir avukat vasıtasıyla işlemlerini yerine getirmesi hak kaybı yaşamamaları adına menfaatlerine olacaktır.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA HALİNDE İŞSİZLİK MAAŞI ALINABİLİR Mİ
Evlilik nedeniyle iş akdinin bir yıl içerisinde fesheden bayan işçi kıdem tazminatına hak kazanabilmekte iken, aynı işçinin işsizlik maaşından faydalanması mümkün değildir. Çalışan işsizlik maaşı almak için işinden kendi rızası dışında (bazı durumlar değişiklik gösterebilir) ayrılmak zorunda kalmalıdır. Kişi iş yerinden kendi isteğiyle ayrılmak istediği durumlarda ise haklı gerekçeye sahip olmalıdır. Evlilik nedeniyle ayrılış haklı bir gerekçe olmadığından işsizlik maaşı alma hakkına sahip değildir.
Bu makalemizde işe evlilik nedeniyle iş akdinin feshi ve sonuçları ile ilgili merak edilen birçok soruya cevap bulabileceksiniz. Makalemizde bulamadığınız sorular veya konu ile ilgili işçi avukatı hizmetinden yararlanmak için sitemizde “Nasıl Yardımcı Olabiliriz” başlığı altındaki Whatsaap iletişim hizmetimizden yararlanarak sorularınızı iletebilirsiniz.
Av. İLKNUR DOĞAN ÜNAL